سازه یوبوت یا سقف یوبوت به عنوان یکی از تکنولوژی‌های پیشرفته و نوین در صنعت ساختمان‌سازی شناخته می‌شود و امروزه به دلیل ویژگی‌های برجسته‌اش به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم متشکل از دو لایه بتن مسلح در بخش‌های بالایی و پایینی دال توخالی است که با استفاده از قالب‌های مکعبی و توخالی یوبوت، ساختاری سبک اما مقاوم را ایجاد میکند. با قرارگیری قالب‌های یوبوت در حفره‌های دال، وزن کلی سازه به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و در عین حال، مقاومت آن در برابر نیروهای مختلف از جمله زلزله به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد. یوبوت با ایجاد فضاهای خالی در داخل دال، نه تنها به بهبود عملکرد سازه کمک میکند، بلکه امکان استفاده از مواد کمتری را نیز فراهم می‌آورد، که این امر خود به صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش مصرف مصالح منجر می‌شود. با توجه به معرفی انواع مختلف قالب‌های یوبوت در سال‌های اخیر، استفاده از قالب‌های استاندارد و متناسب با نیاز پروژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا بهره‌وری و ایمنی سازه به حداکثر برسد.
تاریخچه سقف یوبوت
یک زیر دریایی جنگی که متعلق به ارتش آلمان بود در جنگ جهانی اول و دوم استفاده می شد که نام آن یوبوت بود و از آن جایی که قالب های یوبوت درون دال بتنی دفن می شوند مهندسان ایتالیایی این نام را برای سقف یوبوت گذاشتند. سقف یوبوت و بلوک‌ها آن در سال ۲۰۰۲ توسط یک شرکت ایتالیایی اختراع شد و همانند بلوک یونولیت به عنوان یکی از مصالح نوین برای بهینه‌سازی مصرف بتن و میلگرد، مقاومت در برابر زلزله، پر کردن دهانه‌های بلند، کاهش مصرف آرماتور و … کاربرد دارد.
سقف یوبوت چیست ؟
سقف‌های یوبوت نوعی از سقف های نوین و مدرن در صنعت ساختمان سازی است که معمولا برای دهانه های بلند استفاده می شود از جمله سیستم‌های سازه‌ای بوده که در اصل از نوع دال بتنی دوطرفه مجوف (توخالی) می‌باشند. قالب هایی که در سقف یوبوت مورد استفاده قرار می گیرند ساخته شده از جنس پلی پروپین هستند که هدف از استفاده آن مقاومت بالای در برابر عوامل متعدد است در سقف یوبوت بتن ناکارآمد میانی حذف و با کاهش یافتن بتن وزن نهایی پایین خواهد آمد و استحکام بالایی دارد و به عنوان یکی از روش های جدید برای مقاوم سازی سازه در برابر زلزله مورد استفاده قرار می گیرد که برای اجرای این نوع سقف، از قالب های مکعبی شکل یوبوت استفاده می شود که ظاهری مسطح با قسمت داخلی تهی دارد.
دلیل استفاده از سقف یوبوت
یوبوت با پلیمر بر پایه پلی پروپیلن ساخته شده و دلیل استفاده از این محصول این است که حفره‌های خالی را داخل دال، ایجاد و بتن ناکارآمد را حذف کند که باعث سبک‌تر شدن دال می‌شود و پوشاندن دهانه‌های بزرگ‌تر را نیز امکان پذیرتر میکند. این قالب وظیفه حذف بتن و ایجاد حفره در داخل بتن را دارد و به دلیل عدم خارج کردن قالب‌ها از بتن به آنها قالب ماندگار می‌گویند. استفاده از این محصول در سال ۱۳۸۸ با تایید مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن آغاز شد.
انواع قالب یوبوت
قالب یوبوت تکی
یوبوت تک اولین نوع از یوبوت استفاده شده در صنعت ساختمان است و دقیقا مطابق با مشخصات اولیه ارائه شده به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن است. ابعاد این قالب‌ها ۵۲ در ۵۲ سانتیمتر و به صورت یک تکه می‌باشند. این قالب‌ها دارای بندهایی (کمربند اتصال) در چهارطرف خود هستند که علاوه بر تعیین فاصله بین قالب‌ها بنا به سلیقه طراح، باعث حرکت کمتر یوبوت‌ها در هنگام بتن ریزی می‌گردد. فاصله ایجاد شده توسط این کمربندهای پلاستکی معمولا ۸ تا ۱۲ سانتیمتر خواهد بود. همچنین وجود پایه‌های زیرین قالب یوبوت با ارتفاع‌های مختلف باعث ایجاد لایه بتنی زیرین با ضخامت‌های مختلف می‌شود و تعادل یوبوت را به دلیل قرار گرفتن کامل بر روی کف برقرار میکند. قالب‌های یوبوت تک باز می‌باشد و در هنگام بتن ریزی و پس از ریختن لایه اول به ضخامت حدود ۷ تا ۱۰ سانتیمتر، هوا داخل آنها محبوس شده و اجاز ه ورود بیشتر بتن را به داخل یوبوت نمی‌دهد. از مزایای این نوع از یوبوت می‌توان به هزینه تمام شده کمتر، سرعت بالای تولید و هزینه حمل کم به دلیل قرارگرفتن این قالب‌ها در داخل یکدیگر در زمان حمل و انبار اشاره نمود. بزرگترین عیب این قالب‌ها که عملا باعث عدم استفاده از آنها در بازار شده است، امکان ورود بتن به داخل قالب در صورت بتن ریزی نامناسب است که در این صورت فرض اصلی طراحی سازه که وجود حفره‌های خالی در سقف می‌باشد را زیر سوال می‌برد.
قالب یوبوت دوبل
قالب یوبوت دوبل را می‌توان به عنوان نسل دوم یوبوت در ایران نام برد که با افزایش تجربیات استفاده از این سیستم در ایران و بررسی‌های بیشتر در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ساخته شده است. در واقع این یوبوت‌ها بر مبنای رفع عیب اصلی یوبوت تک و ورود بتن به داخل آنها ساخته شده است. از آنجایی که ورود بتن به داخل یوبوت‌های تک باعث از بین رفتن فرض اولیه طراحی می‌گردد و با بررسی میدانی از پروژه‌های مختلف اجرا شده با قالب تک توسط کارشناسان مشخص شد در بسیاری از موارد بتن به داخل یوبوت وارد شده است. لذا مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در ضوابط جدید ارائه شده، بسته بودن حجم یوبوت از تمام جهات را اجباری دانسته و در بند ۲ و۳ ضوابط ۴-۳ شماره ۴-۳-۱ به متن زیر اشاره می‌نماید. قالب U-Boot باید به صورت احجام کاملا بسته از هر طرف، تولید شوند تا از ورود بتن به داخل قالب جلوگیری عمل آید. بتن ریزی کل مقطع سقف شامل فضای زیر، بین و بالای قالب‌ها باید از آغاز تا پایان به صورت عملیاتی پیوسته انجام شده و از به وجود آمدن اتصال سرد بین لایه‌ها احتراز شود. لذا این امر باعث تولید قالب‌های دوبل با حجم کاملا بسته شد. شکل و ابعاد این قالب‌ها دقیقا مشابه قالب‌های تک می‌باشد با این تفاوت که از دو تکه بر روی هم ساخته می‌شوند. این قالب‌ها در ابتدا به صورت مکعب مستطیل یکپارچه تولید شده و سپس با خلاقیت مهندسین و ایجاد یک حفره میانی، به صورت حفره دار تولید شد. در واقع حفره میانی قالب‌های یوبوت دوبل باعث تخلیه هوای زیر یوبوت و در نتیجه عدم کرمو شدن سقف می‌شود. همچنین از این حفره جهت ویبره کردن بتن لایه زیرین استفاده می‌شود.
قالب یوبوت اصلاح شده
مشکلاتی که در قالب تک و دوبل بود این بود که حتما باید از بتن روان استفاده می شد که برای این کار باید از روان کننده استفاده می کردند علاوه بر اون باید بتن ویبره شود تا به زیر قالب نفوذ کند و باعث ایجاد حفره نشود. پس در نتیجه یوبوت اصلاح شده برای رفع این مشکلات ساخته شد. یوبوت اصلاح شده با ابعاد ۳۰*۳۰ سانتی متر با ارتفاع های مختلف تولید می شود قالب یوبوت اصلاح شده یکپارچه ساخته شده و هزینه کمتری برای حمل و نقل آنها صرف می شود و هزینه تولید کمتری نسبت به قالب های تک و دوبل دارند. میزان مصرف بتن در یوبوت اصلاح شده از دو روش قبلی بیشتر است و همچنین سایز قالب های یوبوت اصلاح شده کمتر از قالب های دوبل است که باعث می شود تعداد تیرهای بیشتر ایجاد شود و وزن بیشتری برای سازه حاصل شود.
قالب یوبوت پلی استایرن
جنس این قالب ها از پلی استایرن است و امکان نفوذ بتن به داخل آن ها وجود ندارد این ماده سبک و در عین حال مقاوم است که تاثیر مثبتی در سبک سازی سازه ایجاد میکند. قالب پلی استایرن به صورت توپر ساخته می شود به همین علت مسیری برای نفوذ بتن درون آن ها وجود ندارد. ازمعایب این قالب می توان به تولید گاز سمی و خطرناک مونور اشاره کرد و خطر انفجار در اثر گرمای آتش که از دیگر معایب این قالب است. در تولید این قالب ها دریچه های برای خروج گاز و کاهش فشار تعبیه می شود که گاز موتور از این دریچه خارج می شود.
نکات مهم اجرای سقف یوبوت
قالب ها متناسب با نقشه باید روی سقف قرار بگیرند و فاصله و اندازه ها باید بررسی شود. بست های اتصال باید به درستی تنظیم و با چسب پلاستیکی محکم شوند. این قالب ها برای تحمل بار ۸۰ کیلوگرم تولید شده اند و باید تا جایی که امکان دارد از وارد کردن بار بیشتر خودداری کرد. برای یکنواخت شدن ضخامت بتن ها بهتر است از شابلون مناسب قبل از بتن ریزی استفاده کرد. از جم اطمینان در زیر سقف ها برای امنیت بیشتر در هنگام بتن ریزی استفاده می کنند.
دیدگاهی یافت نشد